Μαλάουι : Η Ζεστή Καρδιά της Αφρικής

Το Μαλάουι είναι μέρος της Νότιας Κεντρικής Αφρικής. Συνορεύει δυτικά με τη Ζάμπια, βόρεια με τη Μοζαμβίκη και νότια με την Τανζανία. Είναι μία αρκετά στενή χώρα περίπου 900 χλμ. κατά μήκος και μεταξύ 80 και 160 χλμ. σε πλάτος. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι η τεράστια Λίμνη Μαλάουι η οποία θυμίζει περισσότερο εσωτερική θάλασσα. Ως η 3^η μεγαλύτερη λίμνη στην Αφρική, η Λίμνη Μαλάουι βρίσκεται στο δυτικό μέρος της Αφρικανικής Κοιλάδας του Ρήγματος η οποία σχημάτισε το έδαφος εκατομμύρια χρόνια πριν.

Σύμφωνα με ιστορικές ανακαλύψεις οι οποίες ξεκινούν από τη Λίθινη Εποχή, οι πρώτοι κάτοικοι του Μαλάουι θεωρείται πως είναι οι Πυγμαίοι Βουσμάνοι. Αργότερα οι φυλές Μπάντου από την Ανγκόλα, Πορτογάλοι και Άραβες άφησαν το στίγμα τους έως ότου οι Μαράβι κυριάρχησαν και χάρισαν στη χώρα το σημερινό της όνομα. Το 1859 ο Σκωτσέζος εξερευνητής David Livingstone επισκέφθηκε το Μαλάουι και ονόμασε τη λίμνη, Λίμνη Nyasa. 

Αυτή ήταν η αρχή της ομώνυμης αποστολής καθώς αργότερα Βρετανοί άποικοι κατοίκησαν στην περιοχή και ίδρυσαν τη Nyassaland, μία επίσημη Βρετανική αποικία. Το Μαλάουι απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1964. Μάλιστα, ήμασταν αρκετά τυχεροί καθώς βρεθήκαμε στο Μαλάουι την ημέρα του 50^ου εορτασμού της απελευθέρωσης!

Διασχίζοντας τη χώρα από τη Μοζαμβίκη, αντιμετωπίσαμε μεγάλη δυσκολία με τις βίζες μας στα σύνορα. Στο τέλος όμως αποκτήσαμε την πολυπόθητη σφραγίδα στην τιμή των 70 δολαρίων έκαστος και ξεκινήσαμε για το Blantyre.

Το Blantyre είναι μία μεγάλη εμπορική πόλη η οποία είναι τοποθετημένη στην καρδιά της πλούσιας αγροτικής περιοχής Highlands μεταξύ του Zomba Plateau και των βουνών και πεδιάδων που την περιβάλλουν. Η οικονομία του Μαλάουι βασίζεται στη γεωργία και ειδικότερα στην καλλιέργεια καπνού, αραβόσιτου, βαμβακιού, φιστικιών, τσαγιού και άλλων προϊόντων. Είχαμε τη χαρά να φιλοξενούμαστε από τον Χάρη Μικρουδάκη, γενικό διευθυντή μιας από τις πολλές καπνοκαλλιέργειες Ελληνικών συμφερόντων, αλλά και πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας.

Κατά τη διάρκεια της διαμονής μας όχι μόνο γνωρίσαμε αρκετούς από τους αξιολάτρευτους Έλληνες της κοινότητας, των οποίων η καταγωγή είναι από τη Λήμνο, αλλά είχαμε και την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για τη βιομηχανία καπνού. 

Ο Χάρης μας ξενάγησε στις καλλιέργειες του καπνού και μας εξήγησε τη διαδικασία του στεγνώματος των πολύτιμων φύλλων που διαρκεί από 2 έως 7 ημέρες έως ότου αποκτήσουν το επιθυμητό χρώμα και την ποιότητα και στη συνέχεια να μπορέσουν να πωληθούν σε τοπικές δημοπρασίες στις μεγάλες καπνοβιομηχανίες. Η διαδικασία παραγωγής καπνού είναι μία ιδιαίτερα σκληρή εργασία που απαιτεί μεγάλη εμπειρία για να μπορέσει να είναι επικερδής.

Το παραδοσιακό στέγνωμα των φύλλων έχει αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον καθώς απαιτείται μία τεράστια ποσότητα ξύλων για το άναμμα της φωτιάς. Ο Χάρης πήρε το ρίσκο και εγκατέστησε νέα τεχνολογία η οποία μειώνει την κατανάλωση ξύλου και εξασφαλίζει ένα ομοιόμορφο αποτέλεσμα του τελικού προϊόντος. Το μόνο σίγουρο είναι πως θα συμπεριλάβουμε αυτό το ενδιαφέρον θέμα στο Afriquest ντοκιμαντέρ μας.

Φεύγοντας από την πόλη, πήραμε το minibus για να εξερευνήσουμε την περίφημη λίμνη. Στο δρόμο μας για το Cape Maclear, περάσαμε από την ήσυχη πανεπιστημιούπολη και το πρώην διοικητικό κέντρο της χώρας, το Zomba. Συνεχίσαμε την πορεία μας βόρεια και περάσαμε ανάμεσα από πανέμορφα μικρά χωριουδάκια. 

Μικρά κοριτσάκια που έπαιζαν κάτω από τις σκιές των δέντρων, μαγαζιά που περισσότερο έμοιαζαν με παράγκες, ποδήλατα – ταξί με χρωματιστές μαξιλάρες για τους επιβάτες, αμέτρητες εκκλησίες διαφόρων θρησκειών και σπίτια, σχεδόν φυσιολογικά, φτιαγμένα από κόκκινα γήινα τούβλα τοπικής κατασκευής, είναι μερικές από τις εικόνες που είχαμε την ευκαιρία να χαρούμε.

Η βλάστηση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τροπική και οι κοκοφοίνικες είναι σπάνιο θέαμα. Ξεροί θάμνοι και ψηλά δέντρα όπως το baobab, το jacaranda και τα δέντρα “yellow fever” είναι αυτά που θα συναντήσετε πιο συχνά. Καθώς κατεβαίναμε το Ρήγμα για να πλησιάσουμε στη λίμνη και λίγο μετά από το Monkey Bay, ο δρόμος έγινε πιο δύσβατος. Όμως η πανέμορφη βλάστηση στους τριγύρω λόφους ήταν μεγάλη ανταμοιβή.

Στο Cape Maclear, μείναμε στο καταφύγιο που βρισκόταν μέσα στο τοπικό χωριό δίνοντας μας την ευκαιρία για μεγάλους περίπατους στην αγορά για ένα φθηνό γεύμα. Ο λόγος που οι περίπατοι ήταν μεγάλοι είναι τα μικρά παιδάκια που μας κυνηγούσαν, ζητώντας να βγουν μια φωτογραφία μαζί μας, χρήματα ή γλυκά. Κάποια στιγμή, αγοράσαμε γλυκά για τα παιδάκια, όμως αυτά που δεν πρόλαβαν να πάρουν έβαλαν τα κλάματα L

Ήταν τόσο παράξενο για αυτούς να βρίσκονται με λευκούς και ήθελαν να βρίσκονται μαζί μας συνέχεια. Μόλις συνηθίσαμε αυτήν την προσοχή, το χωριό άρχισε να μοιάζει φυσιολογικό και παρατηρήσαμε τους ανθρώπους στην καθημερινότητα τους. Τα παιδιά που πήγαιναν στο σχολείο, τις γυναίκες που έβαζαν τη μπουγάδα τους και τους άντρες που βρισκόντουσαν στην αγορά. Η μεγαλύτερη φυλή στο Μαλάουι είναι οι Chewa και η διάλεκτος τους είναι η Chichewa. Τα μοναδικά λόγια που κατάφεραν να μας μάθουν είναι: Zikomo (Ευχαριστώ),  Mulibuanji (Τι κάνεις;) και Ndilibuino (Είμαι καλά, εσύ;)!!

Οι άνθρωποι της φυλής Chewa είναι πολύ φιλικοί και ομιλητικοί δίνοντας έννοια στην ονομασία της χώρας ως η Ζεστή Καρδιά της Αφρικής. Το φαγητό στο Μαλάουι αποτελείται κυρίως από το Nsima  (τοπική ονομασία του καλαμποκάλευρου) και ψάρι ή μικρές μερίδες βραστό κρέας με τοπικά πράσινα λαχανικά. 

Οι τοπικές λιχουδιές που μας κέρδισαν είναι το chambo, ψάρι κατευθείαν από τη λίμνη και οι τηγανιτές πατάτες με αυγά που μαγειρεύουν σε καυτές τσίγκινες επιφάνειες στην άκρη των περισσότερων δρόμων, αγορών ή σε στάσεις λεωφορείων. Αυτές οι λιχουδιές ήταν αρκετές για να χορτάσουν τα αρκετά πεινασμένα μας στομάχια. 

Τέλος, δε θα μπορούσαμε να σταματήσουμε να μιλάμε για το Cape Maclear χωρίς να αναφέρουμε τα εκπληκτικά ηλιοβασιλέματα που χαιρόμασταν κάθε απόγευμα. Μας άφηναν πραγματικά έκθαμβους κάθε φορά :)

Στο καταφύγιο γνωρίσαμε μερικά παιδιά που συμμετείχαν στο Put Foot Rally για φιλανθρωπικό σκοπό. Μας πρόσφεραν μία διασκεδαστική βόλτα σε ένα παλιό φορτηγάκι Volkswagen έως το Senga Bay. Η στάση του λεωφορείου βρισκόταν κοντά στην πόλη Salima. Πέρασαν 3 ώρες καθώς περιμέναμε το λεωφορείο έχοντας την ελπίδα ενός άνετου ταξιδιού για τον επόμενο μας προορισμό, το Nkhata Bay.

Για ακόμη μια φορά αποδείχθηκε πως όλα στην Αφρική κυλούν αργά και τίποτα δεν είναι όπως το περιμένεις! Το λεωφορείο ήταν πίτα με ανθρώπους και κάθε λογής αποσκευές… Τσάντες, κουβάδες γεμάτους λάχανο, χαλιά και καλάθια. Τελικά, δεν ήταν τόσο άσχημα, πιάσαμε την κουβέντα με τον κόσμο και έπειτα από 3 ώρες καταφέραμε να καθίσουμε! Ο δρόμος μας ήταν μέσα από λόφους και καθώς πλησιάζαμε το Nkhata Bay βραδάκι, είχαμε την ευκαιρία να δούμε την πανέμορφη μικρή παραλία μόνο για πολύ λίγο πριν τον τελικό προορισμό της διαμονής μας το Mayoka Village.

Έπειτα από ένα καλό ύπνο, το επόμενο πρωινό μείναμε έκπληκτοι από τη θέα! Το μέρος βρισκόταν στον απότομο κατήφορο του πράσινου λόφου, ακριβώς επάνω από τη βραχώδη λίμνη! Τα πυκνά πράσινα δέντρα σχεδόν ακουμπούσαν το γαλάζιο νερό το οποίο μας θύμισε Ταϊλάνδη και αμέσως ερωτευτήκαμε το μέρος! 

Μείναμε μία εβδομάδα στο Mayoka Village και περνούσαμε το χρόνο μας κολυμπώντας, μαγειρεύοντας κουάκερ για πρωινό και κάνοντας παρέα με τους υπόλοιπους επισκέπτες. Τα απογεύματα πηγαίναμε πάντα στο τοπικό χωριό κάτω στο λόφο, αναζητώντας ένα φθηνό γεύμα, internet ή απλά για βόλτα :)

Την τελευταία μέρα, μάθαμε να παίζουμε το παιχνίδι που όλοι στην Αφρική αγαπούν, το bao! Κάτω από τη σκιά των δέντρων έβρισκες πάντα άντρες να παίζουν αυτό το παιχνίδι. Το bao θεωρείται πως είναι το παιχνίδι των «τεμπέληδων». Μία μόνο παρτίδα μπορεί να κρατήσει για μέρες χάρη στο συνδυασμό στρατηγικής και τύχης. 

Αποτελείται από μία ξύλινη τάβλα με 32 τρύπες που περιέχουν φασόλια ή μικρά μπιλάκια. 2 ή περισσότεροι παίκτες κάθονται απέναντι και με παρόμοιες κινήσεις, προσπαθούν να «φάνε» τα μπιλάκια του αντιπάλου μετακινώντας τα προς τη δική τους μεριά. Το βρήκαμε εξαιρετικά εθιστικό και ο Smiley, το παιδί που μας το έμαθε, έφτιαξε ένα μικρό για εμάς για να συνεχίσουμε την τρέλα του παιχνιδιού στην Ελλάδα!

Όταν ζητήσαμε από τον Smiley να μοιραστεί μαζί μας τα όνειρα για τη ζωή του, μας είπε πως θα ήθελε να μπορούσε να βοηθήσει φτωχά ορφανά παιδιά αν και ο ίδιος κερδίζει ελάχιστα χρήματα και συντηρεί μετά βίας τον εαυτό του. Μείναμε έκπληκτοι από το μεγαλείο της ψυχής του… 

Μας έβαλε σε σκέψεις, πόσο εγωιστικός είναι ο σύγχρονος δυτικός τρόπος ζωής, πόσο όλοι μας θέλουμε πάντα κάτι περισσότερο ενώ θα έπρεπε να είμαστε πάντα ευγνώμονες για τα πράγματα και αγαθά που ήδη έχουμε. Μάλλον αυτή είναι η διαφορά μεταξύ των φτωχών με μία γεμάτη όμως ζωή και των πλουσίων με τις ημιτελείς πραγματικότητες τους. Κάτι πάει σίγουρα στραβά με τις αξίες που εμείς, ως «σύγχρονες» χώρες και κοινωνίες έχουμε θέσει στις ζωές μας.

Έχοντας στο μυαλό μας άπειρες σκέψεις, ετοιμαστήκαμε για τον επόμενο προορισμό μας, τη χώρα των σαφάρι, την Τανζανία J

Για περισσότερες φωτογραφίες από το Μαλάουι, πατήστε εδώ